Naszym celem jest wspieranie rozwoju wiedzy i nauki z zakresu szeroko rozumianej historii nauk medycznych oraz integracja interdyscyplinarnego środowiska naukowego wokół powyższej płaszczyzny badawczej. Zajmujemy się organizacją ogólnopolskich konferencji naukowych oraz wydawaniem punktowanych monografii.
Realizując naszą misję współpracujemy z wieloma instytuacjami nauki i kultury, m.in:
- Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu,
- Wydziałem Historycznym Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy,
- Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy ,
- Polskim Towarzystwem Historii Nauk Medycznych ,
- Polskim Towarzystwem Farmaceutycznym ,
- Bydgoskim Towarzystwem Naukowym.
Redakcja: W. Ślusarczyk, D. Gawenda-Kempczyńska, R. Wilczyńska
Teksty publikowane w książce przygotowane głównie przez młodych badaczy, skupiające się
na zjawisku spożywania alkoholu i wywoływanym przez nie zatruciu organizmu, określanym potocznie jako „kac”, oraz na kulturowych i medycznych zagadnieniach
związanych z dietą – zbyt obfi tą lub zanadto ubogą.
Autor: Wojciech Ślusarczyk, Lublin 2020
Monografia ukazała się we wrześniu 2020 r. nakładem Wydawnictwa Episteme z Lublina. Informujemy, że istnieje możliwość zakupienia jej na stronach wydawnictwa. Książka ma twardą oprawę i liczyła 650 stron. Cena 62 zł plus koszty przesyłki.
Ogólnopolska konferencja naukowa Muzealnictwo medyczne i farmaceutyczne Tradycje – problemy – perspektywy
Bydgoszcz, 29-30.09.2023
Muzea w swoim założeniu mają pełnić cztery główne funkcje: gromadzenie, przechowywanie, naukowe opracowywanie i udostępnianie zbiorów. Przeciętny odbiorca kultury, myśląc o muzeach, często na pierwszym miejscu wymienia instytucje gromadzące szeroko pojętą sztukę. Istnieją jednak placówki posiadające daleko inne kolekcje – dokumentujące niezmierzoną różnorodność aktywności człowieka. Świadectwem minionych pokoleń lekarzy i farmaceutów są przedmioty użytkowe oraz pamiątki o charakterze archiwalnym, bibliofilskim, ikonograficznym czy medalierskim.
IV Ogólnopolskie seminarium z historii farmacji. Zielarstwo i ziołolecznictwo. Przeszłość – teraźniejszość
Bydgoszcz, 27-28.10.2023
Powstanie zielarstwa i ziołolecznictwa wiązało się z pierwszymi praktykami leczniczymi podejmowanymi jeszcze w okresie prehistorycznym. Wiedza i praktyka w zakresie sposobów pozyskiwania i przechowywania surowców roślinnych poprzedzała zawsze zastosowanie pochodzących z nich leków oraz próby zrozumienia mechanizmów ich działania. Lekarstwa takie stanowiły jeden z filarów dawnych praktyk terapeutycznych.
3 Ogólnopolskie Seminarium z Historii Farmacji Reklama i lek
Bydgoszcz, 27-28.10.2022
Postęp cywilizacyjny, owocujący pojawieniem się i upowszechnieniem nowoczesnych mediów, przyczynił się do powstania rynku reklamowego. Jego istotnym elementem stały się reklamy leków. Zjawisko to zaczęło wywoływać dyskusje na temat uczciwości farmaceutów i lekarzy. Stało się przedmiotem kodeksów etyki zawodowej oraz regulacji prawnych. Wprowadzane przepisy nie zawsze jednak nadążały za kreatywnością copywriterów oraz postępem nauki. Reklamy farmaceutyków zaczęły sprzyjać lekomanii i polipragmazji.
Dzieciństwo to jeden z pierwszych etapów w ontogenezie człowieka, charakteryzujący się
gwałtownymi zmianami na każdym poziomie funkcjonowania jednostki. Trudno przypisać
mu konkretne ramy czasowe, gdyż jego przejście w kolejny etap – dorosłość – nie jest
jednoznaczne. Dzieci – jako najmłodsi przedstawiciele naszego gatunku – niezmiennie
pojawiają się w każdej społeczności ludzkiej, jednakże ich rola zmieniała się na przestrzeni wieków.
Na szeroko rozumiane lecznictwo w prowincjonalnych miastach i wsiach składały się zwykle aktualne w danej chwili standardy medycyny akademickiej oraz medycyna ludowa. Zjawisko to występuje częściowo także obecnie, co spowodowane jest zarówno trudniejszym niż w metropoliach dostępem do opieki zdrowotnej oraz typowym dla prowincji „długim trwaniem” wcześniejszych rozwiązań.
Wywodzący się z Piły, Stanisław Staszic był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego oświecenia. Żył w czasach intensywnego rozwoju nauk przyrodniczych, którymi sam się także zajmował. Miały one wpływ na przeobrażenia w ówczesnej medycynie.
Rozwój medycyny klinicznej i anatomii podważył zasadność dotychczasowych definicji
chorób oraz stosowanych terapii i leków.
Współorganizatorzy:
- Fundacja Naukowa „Bydgoska Szkoła Historii Nauk Medycznych”,
- Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy,
- Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy
Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu .
Na szeroko rozumiane lecznictwo w prowincjonalnych miastach i wsiach składały się zwykle aktualne w danej chwili standardy medycyny akademickiej oraz medycyna ludowa. Zjawisko to występuje częściowo także obecnie, co spowodowane jest zarówno trudniejszym niż w metropoliach dostępem do opieki zdrowotnej oraz typowym dla prowincji „długim trwaniem” wcześniejszych rozwiązań.
Flegma – śluz to jeden z humorów w koncepcji zdrowia i choroby stworzonej przez Hippokratesa (V/IV w. p.n.e.), która, po rozwinięciu przez Klaudiusza Galena (II w. n.e.) i średniowiecznych, arabskich uczonych, pozostawała aktualna w dyskursie medycznym do końca XVIII w.
Pragniemy poinformować, że ze względu na pandemię, konferencja pn. Melancholia. Medyczne i kulturowe aspekty na przestrzeni dziejów odbędzie się w dniach 5-6 listopada 2020 r.
W zakresie szeroko pojętej higieny, czasy istnienia żelaznej kurtyny cechował spektakularny postęp. Prosperita gospodarek Zachodu z jednej i rewolucja społeczna na Wschodzie z drugiej strony, umożliwiły łatwiejszy i powszechniejszy często niż wcześniej dostęp do osiągnięć cywilizacyjnych w postaci kanalizacji, bieżącej wody, środków czystości oraz opieki lekarskiej, pielęgniarskiej czy stomatologicznej.
Powstanie każdego leku jest poprzedzone pozyskaniem lub wytworzeniem, a następnie często przetworzeniem jednego lub wielu surowców leczniczych. Na przestrzeni dziejów baza surowców stosowanych w lecznictwie zmieniała się pod wpływem ewolucji standardów medycznych oraz warunków gospodarczych i politycznych. Silny wpływ wywierały na nią kontakty handlowe i odkrycia geograficzne.
mgr Gabriela Frischke – prezes zarządu
Doktorantka na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Adiunkt w Dziale Historii Medycyny i Farmacji Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Członkini Polskiego Towarzystwa Historii Nauk Medycznych. Wiceprzewodnicząca Zarządu Sekcji Historii Farmacji Oddziału Bydgoskiego Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego. Od 2020 r. prezes Zarządu Fundacji Naukowej „Bydgoska Szkoła Historii Nauk Medycznych”. Specjalizuje się w historii medycyny i farmacji oraz historii kultury i obyczajowości nowożytnej Polski, szczególnie drugiej połowy XVIII w. Autorka artykułu Kilka słów o broszurze „Śmierć z grobów” opublikowanego w czasopiśmie „Journal of Education, Health and Sport” (2017, Vol. 7, no 6) oraz współredaktorka m.in. serii wydawniczej Medyczne i kulturowe aspekty na przestrzeni dziejów. Uczestniczka i współorganizatorka konferencji naukowych.
dr Monika Opioła-Cegiełka
mgr farm. Roksana Wilczyńska
dr Justyna Ewa Białowąs
Walentyna Krystyna Korpalska, dr hab. n. hum., prof. UMK.
Jest z wykształcenia historykiem, absolwentką Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Współzałożycielka Fundacji Naukowej „Bydgoska Szkoła Historii Nauk Medycznych”. Autorka znanej i cenionej książki pt. Władysław Eugeniusz Sikorski. Biografia polityczna, wydanej nakładem wydawnictwa „Ossolineum” w 1981 r. (drugie wydanie 1988 r.) Obecnie jej zainteresowania badawcze obejmują historię medycyny, ze szczególnym uwzględnieniem dziejów opieki zdrowotnej w regionie kujawsko-pomorskim. Plonem tych badań jest między innymi książka Sześć wieków opieki zdrowotnej w Bydgoszczy. Od miłosiernych uczynków do instytucji zdrowia publicznego (Toruń 2008). W 2009 r. decyzją Rady Naukowej Instytutu Historii Nauki PAN uzyskała stopień naukowy dr hab. n. hum. w zakresie historia-historia medycyny. Jest z wyboru członkiem Komitetu Historii Nauki i Techniki PAN. Bierze czynny udział w ruchu naukowym o zasięgu krajowym i międzynarodowym. Przez 16 lat pełniła obowiązki kierownika Zakładu Historii Medycyny i Pielęgniarstwa na Wydziale Nauk o Zdrowiu UMK. Jest doświadczonym dydaktykiem.
Kontakt: wkorpalska@wp.pl
Wojciech Ślusarczyk, doktor habilitowany, historyk. Absolwent Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Kierownik Pracowni Historii Farmacji i Medycyny Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy; kustosz dyplomowany. Profesor na Wydziale Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu. Specjalizuje się w historii polskiego aptekarstwa. Członek Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, Polskiego Towarzystwa Historii Nauk Medycznych, Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego, Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Stowarzyszenia Muzealników Polskich, National Committee Poland in International Council of Museums oraz Rady Muzeum przy Muzeum im. Jerzego Dunin-Borkowskiego w Krośniewicach. Współzałożyciel Fundacji Naukowej „Bydgoska Szkoła Historii Nauk Medycznych”.
Kontakt: wojciech.slusarczyk@cm.umk.pl; kom. 661 876 262